ಬೆಳೆ ವಿಮೆ ಒಂದು ಸರ್ಕಾರದ ಅಥವಾ ಖಾಸಗಿ ಯೋಜನೆ, ಇದು ರೈತರ ಬೆಳೆಗಳಿಗೆ ಉಂಟಾಗುವ ನಷ್ಟಗಳ ವಿರುದ್ಧ ರಕ್ಷಣೆಯಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಪ್ರಕೃತಿಕ ಅಥವಾ ಮಾನವಸೃಷ್ಟ ವಿಪತ್ತುಗಳಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ಬೆಳೆ ನಷ್ಟಗಳಿಗೆ ಆರ್ಥಿಕ ಸಹಾಯ ನೀಡುತ್ತದೆ.
ಬೆಳೆ ವಿಮೆಯ ಉದ್ದೇಶಗಳು:
- ಪ್ರಕೃತಿಕ ಅಪಾಯಗಳಿಂದ (ಮಳೆ ಕೊರತೆ, ಹಿಂಗಾರು ಮಳೆ, ನೆರೆ ಇತ್ಯಾದಿ) ಉಂಟಾಗುವ ನಷ್ಟವನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟುವುದು.
- ರೈತರ ಆದಾಯವನ್ನು ಸ್ಥಿರಗೊಳಿಸುವುದು.
- ಕೃಷಿಗೆ ಬಂಡವಾಳ ಹೂಡಿಕೆ ಮಾಡಲು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುವುದು.
- ಕೃಷಿ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ನವೀನ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಬಳಸುವ ಧೈರ್ಯ ನೀಡುವುದು.
ಪ್ರಧಾನ ಬೆಳೆ ವಿಮೆ ಯೋಜನೆಗಳು (ಭಾರತದ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ):
1. ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ ಫಸಲ್ ಭೀಮಾ ಯೋಜನೆ (PMFBY)
- ಆರಂಭ: 2016
- ಉದ್ದೇಶ: ಬೆಳೆ ನಷ್ಟಗಳ ವಿರುದ್ಧ ವಿಮೆ ಕವರೇಜ್
- ಲಾಭಗಳು:
- ಕಡಿಮೆ ಪ್ರೀಮಿಯಂ (2% – ಖರೀಫ್, 1.5% – ರಬೀ)
- ಸಮಗ್ರ ನಷ್ಟ ಮೌಲ್ಯಮಾಪನ
- ನೇರ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಖಾತೆಗೆ ಹಣ ಜಮೆ
ವಿಮೆ ವ್ಯಾಪ್ತಿಗೆ ಒಳಪಡುವ ಅಪಾಯಗಳು:
- ಹವಾಮಾನ ವೈಪರೀತ್ಯ: ಗಾಳಿ, ಮಳೆ ಕೊರತೆ, ನೆರೆ, ಹಿಮಪಾತ
- ಜೀವಜಂತು/ರೋಗಗಳಿಂದ ಬೆಳೆ ನಾಶ
- ನಿಗದಿತ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಬೀಜ ಹಾಕಲಾಗದ ಕಾರಣ crop failure
ಅಗತ್ಯ ದಾಖಲೆಗಳು:
- ಭೂಮಿಯ ದಾಖಲೆಗಳು (ಪಹಣಿ)
- ಭೂ ಮಾಲಿಕತ್ವ ದಾಖಲೆಗಳು
- ಬ್ಯಾಂಕ್ ಪಾಸ್‌ಬುಕ್
- ಆಧಾರ್ ಕಾರ್ಡ್
- ಬೆಳೆ ವಿವರಗಳು
ಪ್ರೀಮಿಯಂ ವಿವರಗಳು (PMFBY):
| ಬೆಳೆ ಪ್ರಕಾರ | ರೈತ ಪಾವತಿಸಬೇಕಾದ ಪ್ರೀಮಿಯಂ |
|---|---|
| ಖರೀಫ್ ಬೆಳೆಗಳು | 2% |
| ರಬೀ ಬೆಳೆಗಳು | 1.5% |
| ವಾಣಿಜ್ಯ ಬೆಳೆಗಳು | 5% |
ದೂರು / ವಿಮೆ ಪಡೆಯುವ ವಿಧಾನ:
- ಬೆಳೆ ನಷ್ಟವಾದ 72 ಗಂಟೆಯೊಳಗೆ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಸ್ಥಳೀಯ ಅಧಿಕಾರಿಗೆ ನೀಡಬೇಕು.
- ಪೆಂಚಾಯತ್ ಅಥವಾ ತಾಲೂಕು ಮಟ್ಟದ ವರದಿ ಪರಿಶೀಲನೆ.
- ವಿಮಾ ಕಂಪನಿಯಿಂದ ಮೌಲ್ಯಮಾಪನ.
- ಹಣ ನೇರವಾಗಿ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಖಾತೆಗೆ ವರ್ಗಾವಣೆ.
ಸಂಪರ್ಕ ಮಾಹಿತಿ (PMFBY):
- ತುರ್ತು ಸಹಾಯದ ಸಂಖ್ಯೆ: 1800-180-1111
- ವೆಬ್‌ಸೈಟ್: pmfby.gov.in
ಸಾಲಹೆ:
- ನಿಮ್ಮ ಬೆಳೆವಿಮೆಗೆ ಯಾವ ವಿಮಾ ಕಂಪನಿ ನೇಮಕವಾಗಿದೆಯೋ ಅದನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಿ.
- ಪ್ರೀಮಿಯಂ ಪಾವತಿ ರಸೀದಿಯನ್ನು ಉಳಿಸಿ.
- ವಿಮೆ ಸಮಯದೊಳಗೆ ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಿ.
ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸುವ ವಿಧಾನ:
- ಸ್ಥಳೀಯ ಕೃಷಿ ಇಲಾಖೆ / ರೈತ ಸೇವಾ ಕೇಂದ್ರಗಳಲ್ಲಿ
- ಆನ್‌ಲೈನ್ ಪೋರ್ಟಲ್