ಭಾರತದಲ್ಲಿ ರೇಷನ್ ಕಾರ್ಡ್ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ದಾಖಲೆಪತ್ರವಾಗಿದೆ. ಇದು ಸರ್ಕಾರದ ಹಲವಾರು ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಲಾಭ ಪಡೆಯಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ರೇಷನ್ ಕಾರ್ಡ್ ಇದ್ದರೆ ನಮಗೆ ಬಡವರು, ಮಧ್ಯಮ ವರ್ಗದವರು ಹಾಗೂ ಇತರ ಲಾಭಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಅನೇಕ ರೀತಿಯ ನೆರವುಗಳು ದೊರೆಯುತ್ತವೆ. ಈ ಲೇಖನದಲ್ಲಿ ರೇಷನ್ ಕಾರ್ಡ್‌ನ ಉಪಯೋಗಗಳು, ಲಭ್ಯವಿರುವ ರೀತಿ, ಅದರ ಪ್ರಕಾರಗಳು ಮತ್ತು ಪಡೆಯುವ ವಿಧಾನವನ್ನು ವಿವರವಾಗಿ ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳೋಣ.
ರೇಷನ್ ಕಾರ್ಡ್ ಅಂದರೆ ಏನು?
ರೇಷನ್ ಕಾರ್ಡ್ ಒಂದು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ವಿತರಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ (PDS) ಭಾಗವಾಗಿದ್ದು, ಸರ್ಕಾರ ಬಡವರಿಗಾಗಿ ಕಡ್ಡಾಯವಾಗಿ ನೀಡುವ ಆಹಾರ ಧಾನ್ಯಗಳನ್ನು ಕಡಿಮೆ ದರದಲ್ಲಿ ಪಡೆಯಲು ಸಹಾಯಮಾಡುತ್ತದೆ. ಇದು ಊಟದ ಧಾನ್ಯಗಳಾದ ಅಕ್ಕಿ, ಗೋಧಿ, ಸಕ್ಕರೆ, ಪೆಟ್ರೋಲ್ ಉತ್ಪನ್ನಗಳಾದ ಎಲ್‌ಪಿಜಿ (ಗ್ಯಾಸ್ ಸಿಲಿಂಡರ್) ಮತ್ತಿತರ ಅಗತ್ಯ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ಸಬ್ಸಿಡಿಯೊಂದಿಗೆ ಪಡೆಯಲು ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ.
ರೇಷನ್ ಕಾರ್ಡ್‌ನ ಉಪಯೋಗಗಳು
1. ಅಹಾರ ಧಾನ್ಯಗಳನ್ನು ಕಡಿಮೆ ದರದಲ್ಲಿ ಪಡೆಯುವುದು
ರೇಷನ್ ಕಾರ್ಡ್ ಹೊಂದಿರುವವರು ಸರ್ಕಾರಿ ರೇಷನ್ ಅಂಗಡಿಗಳಿಂದ ಅಕ್ಕಿ, ಗೋಧಿ, ತೂವರೆಕಾಳು, ಸಕ್ಕರೆ ಇತ್ಯಾದಿಗಳನ್ನು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯ ದರಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ದರದಲ್ಲಿ ಪಡೆಯಬಹುದು.
2. ಗುಣಮಟ್ಟದ ಆಹಾರದ ಭದ್ರತೆ
ಸರ್ಕಾರ ನೀಡುವ ಆಹಾರಗಳು ಪರಿಶುದ್ಧತೆ ಮತ್ತು ತೂಕದ ಮಾನದಂಡಗಳನ್ನು ಪಾಲಿಸಬೇಕಾಗಿರುವುದರಿಂದ, ಜನರಿಗೆ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಆಹಾರ ದೊರೆಯುತ್ತದೆ.
3. ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಸೌಲಭ್ಯಗಳು
ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರಗಳು ಅಥವಾ ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರಗಳು ವಿಶೇಷ ಸೌಲಭ್ಯಗಳನ್ನು ನೀಡಲು ರೇಷನ್ ಕಾರ್ಡ್ ಅನ್ನು ಆಧಾರವಾಗಿ ಬಳಸುತ್ತವೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಕೋವಿಡ್ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಉಚಿತ ಅಕ್ಕಿ, ತೂವರೆಕಾಳು ಇತ್ಯಾದಿಗಳನ್ನು ಕಾರ್ಡ್ ಹೊಂದಿರುವವರಿಗೆ ನೀಡಲಾಯಿತು.
4. ಅಂಗವಿಕಲರು ಹಾಗೂ ಹಿರಿಯ ನಾಗರಿಕರಿಗೆ ಅನುಕೂಲ
ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿ ನಿರ್ಧರಿಸಲಾದ ಕೊಟೆಗಳನ್ನು ಈ ವರ್ಗದ ಜನರಿಗೆ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ.
5. ಅಧಿಕೃತ ವಿಳಾಸದ ಪ್ರಮಾಣ ಪತ್ರ
ಅಧಿಕೃತ ದಾಖಲೆಗಳ ಕೊರತೆಯಿದ್ದರೆ, ರೇಷನ್ ಕಾರ್ಡ್ ನಿಮ್ಮ ವಿಳಾಸವನ್ನು ದೃಢೀಕರಿಸಲು ಸಹಾಯಕವಾಗುತ್ತದೆ. ಪಾನ್ ಕಾರ್ಡ್, ಆದಾರ್ ಕಾರ್ಡ್, ಪಾಸ್‌ಪೋರ್ಟ್, ಡ್ರೈವಿಂಗ್ ಲೈಸೆನ್ಸ್ ಪಡೆಯಲು ಉಪಯೋಗಿಸಬಹುದು.
6. ಬ್ಯಾಂಕ್ ಖಾತೆ ತೆರೆಯಲು ಸಹಾಯ
ಬ್ಯಾಂಕ್‌ನಲ್ಲಿ ಖಾತೆ ತೆಗೆಯುವಾಗ ವಿಳಾಸದ ಪುರಾವೆಗಾಗಿ ರೇಷನ್ ಕಾರ್ಡ್ ಬಳಸಬಹುದು.
7. ಪೆನ್ಷನ್ ಪಡೆಯಲು ಸಹಾಯ
ವೃದ್ಧಾಪ್ಯ, ಅಂಗವಿಕಲತೆ ಅಥವಾ ವಿಧವೆಯರಿಗೆ ನೀಡುವ ಪೆನ್ಷನ್‌ಗಳಿಗೆ ಅರ್ಜಿ ಹಾಕುವಾಗ, ರೇಷನ್ ಕಾರ್ಡ್ ಒಂದು ಪೂರಕ ದಾಖಲೆ ಆಗುತ್ತದೆ.
8. ಅಗತ್ಯ ಸೇವೆಗಳಿಗೆ ಲಭ್ಯತೆ
ಗ್ಯಾಸ್ ಸಬ್ಸಿಡಿ, ವಿದ್ಯುತ್ ಸಬ್ಸಿಡಿ, ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಶಿಕ್ಷಣ ಸಹಾಯಧನ ಇತ್ಯಾದಿ ಯೋಜನೆಗಳಿಗೆ ಅರ್ಜಿ ಹಾಕುವಾಗ ಬಳಸಬಹುದು.
ರೇಷನ್ ಕಾರ್ಡ್‌ಗಳ ವಿಧಗಳು
ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರಗಳು ವಿವಿಧ ಆದಾಯ ಮಟ್ಟಗಳ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ವಿಭಿನ್ನ ರೀತಿಯ ರೇಷನ್ ಕಾರ್ಡ್‌ಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತವೆ:
- ಬಿಪಿಎಲ್ ಕಾರ್ಡ್ (BPL – Below Poverty Line)
ಬಡರೇಖೆಯ ಕೆಳಗಿನವರಿಗಾಗಿ – ಹೆಚ್ಚು ಸಬ್ಸಿಡಿಯೊಂದಿಗೆ ಆಹಾರ ಮತ್ತು ಇತರ ವಸ್ತುಗಳು. - ಅಂತ್ಯೋದಯ ಅನ್ನ ಯೋಜನೆ ಕಾರ್ಡ್ (AAY)
ಅತಿದೊಡ್ಡ ಬಡವರಿಗಾಗಿ – ಹೆಚ್ಚು ಅನುದಾನಿತ ಆಹಾರ ಧಾನ್ಯಗಳು. - ಎಪಿಎಲ್ ಕಾರ್ಡ್ (APL – Above Poverty Line)
ಬಡರೇಖೆಗಿಂತ ಮೇಲಿರುವ ಕುಟುಂಬಗಳಿಗೆ – ಕೆಲವು ಮಿತಿಯಾದ ಲಾಭಗಳು ಮಾತ್ರ. - ಅನುದಾನರಹಿತ ರೇಷನ್ ಕಾರ್ಡ್
ಕೇವಲ ವಿಳಾಸ ದೃಢೀಕರಣ ಅಥವಾ ಗುರುತಿನ ಚೀಟಿ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಬಳಸುವ ಉದ್ದೇಶಕ್ಕಾಗಿ.
ರೇಷನ್ ಕಾರ್ಡ್ ಪಡೆಯುವ ವಿಧಾನ
ರೇಷನ್ ಕಾರ್ಡ್ ಪಡೆಯಲು ಈ ಕೆಳಗಿನ ಹಂತಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸಬಹುದು:
- ಅರ್ಜಿಯನ್ನು ಭರ್ತಿ ಮಾಡುವುದು:
ಸ್ಥಳೀಯ ಆಹಾರ ಮತ್ತು ನಾಗರಿಕ ಸರಬರಾಜು ಇಲಾಖೆಯಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಆನ್‌ಲೈನ್ ಮೂಲಕ ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಬಹುದು. - ಅವಶ್ಯಕ ದಾಖಲೆಗಳು:
- ಆದಾರ್ ಕಾರ್ಡ್
- ನಿವಾಸ ಪ್ರಮಾಣ ಪತ್ರ
- ಕುಟುಂಬದ ಸದಸ್ಯರ ಹೆಸರುಗಳು
- ಪಾಸ್‌ಪೋರ್ಟ್ ಫೋಟೋ
- ವಿದ್ಯುತ್ ಬಿಲ್ ಅಥವಾ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಸ್ಟೇಟ್ಮೆಂಟ್
- ಅರ್ಜಿ ಪರಿಶೀಲನೆ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಡ್ ವಿತರಣೆ:
ಅರ್ಜಿ ಪರಿಶೀಲನೆಗೊಳಪಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಎಲ್ಲ ಮಾಹಿತಿ ಸರಿಯಾದರೆ, ನಿಗದಿತ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ರೇಷನ್ ಕಾರ್ಡ್ ಮನೆಗೆ ಕಳುಹಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಅಥವಾ ಇಲಾಖೆಯಿಂದ ಪಡೆಯಬಹುದು.
ಅಧಿಕೃತ ವೆಬ್ಸೈಟ್
ಆನ್‌ಲೈನ್ ಸೌಲಭ್ಯಗಳು
ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಬಹುತೇಕ ರಾಜ್ಯಗಳು ರೇಷನ್ ಕಾರ್ಡ್ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಡಿಜಿಟಲ್ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ನೀವು ಈ ಕೆಳಗಿನ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಆನ್‌ಲೈನ್ ಮೂಲಕ ಪಡೆಯಬಹುದು:
- ಹೊಸ ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಕೆ
- ಕಾರ್ಡ್ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಪರಿಶೀಲನೆ
- ಸದಸ್ಯರ ಹೆಸರು ಸೇರಿಸಿ ಅಥವಾ ತೆಗೆದು ಹಾಕಿ
- ವಿಳಾಸ ಬದಲಾವಣೆ
- ಡೌನ್‌ಲೋಡ್ ಮಾಡುವುದು